กิจกรรม : ศึกษาโครงสร้างของรังมด –

มดเป็นสัตว์ขนาดเล็กที่อยู่รวมกันเป็นกลุ่ม อีกทั้งยังทำรังอยู่ให้ดินอีกด้วย เรามองเห็นแต่เพียงรูทางเข้าขนาดเล็กขนาดเท่ามดเพียงหนึ่งตัวที่อยู่บนผิวดินเท่านั้น แต่น่าตื่นเต้นไม่น้อยหากเราสามารถลงไปใต้ดินแล้วสามารถมองเห็นปฏิมากรรมอันน่าทึ่งของมดตัวเล็กๆ ว่าพวกมันอยู่กันยังไงภายใต้รูเล็กๆ บนผิวดินนั้น

การทดลองนี้จะเป็นการแสดงให้เห็นถึงโครงสร้างของรังมดที่อยู่ใต้ดิน ซึ่งอาจจะต้องใช้เวลานาน ดังนั้น ก่อนการนำไปใช้กับผู้ทดลองจริง ผู้สอนจึงควรต้องทำการทดสอบเพื่อให้เข้าใจองค์ประกอบและลักษณะการทำรังของมดแต่ละชนิด และทราบถึงระยะเวลาที่ต้องใช้ในการทดลอง ก่อนนำไปทำการทดลองจริง

อุปกรณ์

โขวดน้ำอัดลมขวดใหญและเล็กอย่างละ 2 ขวด
ผ้าสีดำ
ตาข่ายจับมดและถุงมือ
ดินที่มีความร่วน
เศษอาหารที่มีความหวาน

วิธีทำการทดลอง

ตัดขวดน้ำอัดลมทั้ง 4 ขวดให้มีความสูงเท่ากัน แล้วนำขวดเล็กวางตรงกลางขวดใหญ่ แยกเป็น 2 ชุด
นำเศษอาหารวางไว้ใต้ขวดเล็กเพียงเล็กน้อย เพื่อให้เป็นอาหารของมด
เตรียมดินสำหรับมดจากพื้นที่ที่มดอาศัยอยู่ ใส่ระหว่างขวดใหญ่และขวดเล็กลักษณะเป็นทรงกระบอก เพื่อให้สามารถสังเกตเห็นโพรงได้จากทั้งด้านนอกและด้านใน โดยไม่อัดดินแน่นจนเกินไปหรือหลวมจนเป็นโพรง
- โถที่ 1 ใส่เฉพาะดิน
- โถที่ 2 ใส่ดิน 2 ส่วนและอีกทราย 1 ส่วน สลับกันเป็นชั้น
- ดินสำหรับเตรียมทำรังสำหรับมดจากขวดพลาสติก
พรมน้ำบริเวณผิวดินเล็กน้อย เพื่อให้ดินชุ่มชื้น (ระวังไม่ให้เปียกจนเกินไป เพราะมดไม่ชอบอยู่ในน้ำ)
ใส่น้ำลงในขวดเล็กปริมาณเล็กน้อย และนำผ้าสีดำใส่ลงในขวดเล็กตรงกลาง เพื่อให้เกิดความเย็นและสร้างบรรยากาศให้เหมือนอยู่ใต้ดินป้องกันแสงรบกวน
นำมดใส่ลงในผิวดินประมาณ 5-10 ตัว เพื่อให้มดขุดดินทำรัง
ปิดฝาภาชนะหรือปากขวดด้านบนเพื่อป้องกันมดออก (แต่ต้องให้มีอากาศผ่านได้) และห่อหุ้มด้านข้างขวดด้วยผ้าสีดำเพื่อจำลองสภาพความมือใต้ดิน
ย้ายขวดไปไว้บริเวณที่จะไม่เกิดการรบกวนจากการสั่นสะเทือน และหลีกเลี่ยงการโดนความร้อยจากแสงอาทิตย์
สังเกตการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นทุกวัน พร้อมบันทึกจำนวนอุโมง และระยะทางรวมที่มดทำรังได้
เปรียบเทียบระหว่างรังมดที่มีเฉพาะดิน และรังมดที่มีชั้นทรายรวมอยู่ด้วย และอภิปรายถึงความแตกต่างที่เกิดขึ้น